Adenomyozis endometriyum (rahim içi dokusu) ait salgı hücrelerinin rahim kasları içine doğru büyümesidir. Endometriyozis hastalığının bir çeşit rahim kası dokusu içinde olan şeklidir.Aslında kadınlarda çok sık görülür, fakat tanısı zor olduğu için önceden anlamak genellikle mümkün olmamaktadır. Genellikle başka sebeplerden dolayı yapılan rahim ameliyatlarının patolojik değerlendirilmesinde %60 oranda rastlantısal olarak görülmektedir. Görülme sıklığı 40 yaşından sonraki kadınlarda çok fazladır.
Adenomiyozisin yayılması genellikle rahimin tüm kas dokusuna birden fazla değişik bölgelerden olmaktadır. Nadiren sadece tek bir alanda rahim kası içinde adenomiyozis dokusu gelişebilir. Rahim kası dışında yayıldığı alanlardan biri de rahim bağları ve özellikle uterosakral ligamanlardır.
Adenomyozis bulguları ve şikayetleri nedir?
Östrojen hormonu etkisiyle genellikle bu adenomiyozis odakları gelişmekte ve şikayetlere sebep olmaktadır.
· Genellikle orta derece uterus (rahim ) büyümesi yapar.
· Ağrılı adetin (dismenore) en sık sebeplerinden biridir.
· Adet miktarında artma görülür.
· Kronik pelvik ağrı olarak isimlendirilen ve ilaçlar ile geçmeyen devamlı kasık ağrıları görülebilir. Adenomiyozis rahim bağlarını tuttuğu zaman bu şikayete sebep olmaktadır.
· Ayrıca endometriyozis ve endometriyomanın (çikolata kisti) birlikte bulunması (%20-40 oranda birlikte görülürler) sık görülen bulgudur.
· Kısırlık (nadir).
Adenomiyoziste tanı nasıl konur?
Tanısı zor konulmaktadır. Hasta şikayetleri ve jinekolojik muayene tanıya yardımcı olmaktadır. Ultrasonografi tanıya çok yardımcı olmamaktadır.Biopsi de faydalı değildir. Bazen adenomyoziste salgı hücreleri (glandular) endometriyumdan direkt invazyon yaptığından histerosalpingografi (rahim filmi) ile saptanabilmektedir.
Tedavisi nasıl yapılır?
Adenomyozis rahim içinde tek bir bölgede sınırlı olsa dahi, uterus korunarak çıkartılması zordur, çünkü adenomyozisi civardaki normal endometriyumdan ayıran belirgin bir sınır saptanamamaktadır. Eğer kadın doğurganlığını tamamlamış ise ve şiddetli ağrı şikayetleri oluyor ise histerektomi ameliyatı ile rahim alınabilmektedir. Genç kadınlarda ise endometriyoziste kullanılan ilaç tedavisi ile şikayetler kısmen azalmaktadır.